Uzman Erbaş Nedir? Görevleri Neler? Özlük Hakları ve Maaşı

Türk Silahlı Kuvvetleri ülkemizi korumak ve olası savaş önlemlerini almakla görevlidir. TSK, bu kapsamda pek çok personel çalıştırmaktadır. Bu personellerin daha iyi yönetilebilmesi ve açısından birtakım sınıflandırmalar yapılır. Fakat personeller sınıflandırılırken statü ayrımı yapılmaz. Bu nedenle sivil hayatta yapılan işler gözetilir. Türk Silahlı Kuvvetlerinin kadrolu elemanlarından olan uzman erbaşlara duyulan ihtiyaç belirli dönemlerde artış gösterir. Bu nedenle sık sık uzman erbaş alımları yapılmaktadır. Uzman erbaşlık, hem özlük hakları hem de maaş gibi ayrıcalıklardan dolayı askeri kadrolarda istihdam edilme arzusunda olan bireylerin idealleri arasındadır. 

Uzman Erbaş Nedir?

Uzman erbaş, en az lise ya da liseye denk okullardan mezun olup askerlik hizmetini çavuş olarak tamamlayanlar ya da askerlik hizmetini takip eden dönemde Türk Silahlı Kuvvetlerinin devamlılık gösteren teknik kadrolarında görev yapan ve kanun esaslarına göre istihdam edilen kişilerdir.

Askerlik hizmetini çavuş olarak ifa etmemiş uzman erbaşların başlangıç rütbesi uzman onbaşıdır. Daha sonra görevde ilerledikçe uzman erbaşlığa geçiş yaparlar. Bu rütbe, orduda erlerden sonra gelen ilk rutbedir.

Uzman Erbaşların Görevleri

Jandarma uzman erbaş görevleri TSK tarafından belirlenen sorumluluklar dahilinde tanımlanır. TSK personelini piyade, tankçı, topçu, hava savunma, ikmal, muhabere gibi sınıflara ayırır ve onları bu sınıflara göre görevlendirir. Bu sınıflandırmada sivil hayatta yapılan iş önemli rol oynar. Örneğin sivil hayatında aşçılık mesleği ile meşgul olanlar askeriyede ikmal alanında görevlendirilir.

Uzman erbaşlar için devlet tarafından personel ya da maliye sınıfı ayrımı yapılmaz. Aynı zamanda uzman erbaşlık görevini seçen kişilerin de üzerine yüklenen sorumluluklar çok fazla değildir. Askeriye tarafından üstlerine zimmet eşyası verilmez. Daha çok görev adamı veya icra makamı olarak görev alırlar. 

Uzman onbaşı ve uzman çavuş olarak iki ayrı rütbesi olan uzman erbaşlar, hiyerarşiye göre astsubayların astı olurlar. Nöbetçi olanlar hariç olmak üzere uzman erbaşlar arasından, isteyenler gece evlerine gidebilirler. Fakat bu durumda bölgenin terör açısından durumu önem arz etmektedir. Terör açısından kritik olan bölgelerde askeriyeden çıkmak pek mümkün değildir. Kışlada ya da gemide kalmayı kabul edenlerin ise yetkili amirin izni olmadan kışladan ya da gemiden ayrılmaları söz konusu değildir.

Jandarma komando uzman erbaş görev yerleri olarak Türk Silahlı Kuvvetlerinin faaliyet alanlarının tümünden bahsedilebilir. Fakat uzman erbaşlar, komando olmaları halinde ağırlıklı olarak kritik noktalarda görevlendirilirler. Komando uzman erbaşların doğu illerinde, sınır karakollarında, sınır içi ve sınır dışı operasyonlarda görev almaları daha yüksek ihtimaldir.

Uzman erbaşlar için ilk sözleşme dönemi 2 yıldan az ve 5 yıldan fazla olmaz. Müteakip sözleşmeleri kendi istekleri dahilinde 1 ile 5 yıl arasında olabilir. Uzman erbaşlar ilk sözleşmelerinin kaç yıllık yapacaklarına dair karar veremezler. Fakat ilk sözleşmeyi takip eden sözleşmeleri kendi verdikleri kararlara göre düzenleyebilirler. Burada dikkat edilmesi gereken nokta müteakip sözleşmelerin uzman erbaş ne karar verirse versin 1 yıldan az olamayacığıdır.

Uzman erbaşlar şu esaslara göre kademe ilerlemesi ya da derece yükselmesi yapabilirler:

Kademe ilerlemesi için:

• Mevcut kademede en az 1 yıl çalışmış olması
• Sicilin olumlu olması,
• Bulunduğu derecede ilerleyebileceği bir kademenin bulunması

Derece yükselmesi için:

• En az 3 yıldır bulunduğu derecenin 3. kademesinde 1 yıl çalışmış olması
• Bulunduğu derecenin her kademesinde sicilinin olumlu olması
• Yükselebileceği bir üst derecenin bulunması

Uzman Erbaşların Maaşları

Uzman erbaş maaşları 2200 TL ile 5000 TL arasında değişkenlik gösterir. Yıl olarak derece ve kademe artışına göre uzman erbaşların maaşı belirli oranda artar. Kritik bölgelerde, doğuda, komando birliklerinde ya da hudut birliklerinde çalışanlar için ise devlet tarafından ilave tazminat ödenir. 5 yıldan az çalışanların maaşının 2 ile çarpımının çalıştığı yıl ile çarpımı kadar tazminat ödemesi yapılır. 5 yıldan sonra her yıl için maaş ve çalışılan yıl sayısının çarpımı kadar ilave ikramiye ödemesi yapılır.

Bu durumların haricinde uzman erbaşlar göreve batıdaki şehirlerde başlayıp daha sonradan doğu görevlerine gönderirlerse, yine maaşlarının üstüne tazminat eklemesi yapılır. Ayrıca Türk Silahlı Kuvvetleri ya da devlet tarafından verilecek ekstra görevler için uzman erbaşlara yine tazminat ödenmesi söz konusudur.

Uzman Erbaş Olmak İçin Aranan Nitelikler Nelerdir?

• Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,
• En az ilköğretim ya da ilköğretim dengi okullardan mezun olmak,
• Kişinin tespit edilen görev yerinde ihtisas sahibi olması
• Sağlık durumunun uzman erbaşlığa uygun olması
• Uzman erbaşlığa askerlik hizmetini yürütürken başvuru yapanlar için; uygun niteliğe sahiptir belgesini almış olmak
• Uzman erbaşlığa istekli olmak
• Güvenlik soruşturmasına uygun olmak
• Askeri öğrencilik ile ilişiği kesilmemiş olmak
• Türk Silahlı Kuvvetlerinde daha önceden subay, astsubay, uzman jandarma ya da uzman erbaş olarak çalışmamış olmak
• Zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, yalan beyan ve yemin, yalancı şahitlik, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırmak, tecavüz gibi suçlardan yargılanmamış olmak

Uzman Erbaşlara Sağlanan İmkanlar Nelerdir?

Uzman erbaşlar, zorunlu askerlik hizmetlerinde ve yedeklik dönemlerinde göreve çağrıldıklarında erlerin üst kademesinde yer alırlar. Yargılama usulü bakımından erlerin tabi olduğu kurallara tabidirler. Hem hizmete çağrılan hem de yedeğe alınan uzman erbaşların birtakım özlük hakları bulunmaktadır.

• Kıyafet, bakım ve barınma gibi ihtiyaçları devlet tarafından karşılanır.
• Uzman erbaşlar ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler için Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu hükümleri uygulanır. Fakat uzman erbaşların hava değişimi ve dinlenme süreleri toplamda, tedavi süresi sayılmaksızın 3 ayı geçemez.
• Uzman erbaşların her yıl 30 gün izin hakları bulunur. Bu izin süreleri ve tarihleri yıllık planlarda belirlenmiştir. 30 günlük bu süreye yol izni dahil değildir.
• 15 güne kadar yıllık mazeret izni bulunur.
• 15 günlük mazeret izni dışında uzman erbaşlara eşinin doğum yapması, eşinin ya da çocuğunun ölümü, kendisinin ya da eşinin anne, baba veya kardeşinin ölümü hallerinden her birinde 10 güne kadar mazeret izni verilir.
• Uzman erbaşlar görevdeyken işledikleri bir suç nedeniyle haklarında dava açılırsa, yargılama sonucu kesinleşinceye kadar ikramiye ödemesi yapılmaz. Yargılama sonucunda beraat edenlere hak ettikleri ikramiye verilir.

Bir önceki yazımız olan Uzman Çavuş Boy Kilo Tablosu ve Jandarma Boy-Kilo Tablosu başlıklı makalemizde jandarma uzman boy, jandarma uzman boy kilo oranları ve jandarma uzman boy kilo tablosu hakkında bilgiler verilmektedir.