Türkiye’de Yaşayan Çifte Vatandaşların Askerlik İşlemleri
Yasalarımıza göre, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne vatandaşlık bağı ile bağlı olan kişi, Türk vatandaşı olarak tanımlanır. Türk vatandaşı olmanın şartları, vatandaşlığın sonradan kazanılması ya da kaybedilmesine dair iş ve işlemlerin ve vatandaşlık hizmetlerinin ne şekilde yürütüleceğine dair usul ve esaslar, 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu ile belirlenir. Vatandaşlık doğumla birlikte ya da sonradan kazanılabilen bir haktır. Sonradan kazanılan vatandaşlık hali halk arasında “çifte vatandaşlık” olarak isimlendirilen durumu doğurur ve Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 44. maddesinde “çok vatandaşlık” şeklinde tanımlanır. Vatandaşlıkla ile ilgili hizmetler yurt içinde İçişleri Bakanlığı, yurt dışında ise dış temsilcilikler tarafından yürütülür.
Çifte Vatandaşlar Askerlikten Muaf mı?
Türk vatandaşlığı ile birlikte başka ülke vatandaşlığına da sahip olanların askerlikle ilgili işlemleri, 1111 sayılı Askerlik Kanunu‘nun 2. maddesi ve bu maddede bahsedilen esaslar çerçevesinde hazırlanan 05 Temmuz 1993 tarihli ve 93/4613 sayılı Bakanlar Kurulu kararına göre yürütülür. Söz konusu kanun ve karar gereğince, çifte vatandaşlık sahibi olan erkekler de, aynen tüm Türk vatandaşları gibi askerlik görevini yapmakla yükümlüdür.
Çifte vatandaşlık, askerlik yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. Daha önce iki ülke arasındaki iş birliği ve uluslararası antlaşmalar gereğince, aşağıda sıralanan ülkelerde askerliklerini yapmış olanlar, Türkiye’de de yapmış sayılıyordu. Bu ülkelerde askerlik hizmetine başlamadan önce veya sonra askerliğe elverişli olmadıkları anlaşılan ve resmi hastanelerden aldıkları rapor konsolosluklar tarafından onaylananların durumu Milli Savunma Bakanlığı Sağlık Dairesi Başkanlığı tarafından incelenmekte ve karara bağlanmaktaydı. Yapılan askerlik hizmetinin kabul edileceği ülkeler, gerekli görülürse, her yıl aralık ayında Milli Savunma Bakanlığı tarafından Dışişleri ve İçişleri Bakanlıklarının da görüşleri alınarak belirleniyordu. Türk vatandaşlığıyla birlikte;
- Avusturya,
- Danimarka,
- Finlandiya,
- İsrail,
- Azerbaycan,
- İsviçre,
- Norveç,
- Yunanistan,
- Tunus
tabiyetinde bulunanlar, bu ülkelerdeki konsolosluklara müracaat ettiklerinde askerliklerini yaptıklarını belgelemek şartıyla, Türkiye’de de yükümlülüklerini yerine getirmiş sayılıyorlardı. Bu ülkelerde yapmış oldukları askerlik hizmetinden dolayı Türkiye’deki askerlik hizmetinden muaf tutulmaları kuralına Asker Alma Kanunu’nun yürürlüğe girdiği 26 Haziran 2019 tarihi itibarıyla son verilmiştir. Konuyla ilgili en güncel bilgilere aşağıdaki bağlantıya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
BU KONU HAKKINDA EN GÜNCEL BİLGİLERE ULAŞMAK İÇİN TIKLAYIN!
KKTC’de Askerlik Yapanlar Askerden Muaf mı?
KKTC’de yapılan her türlü askerlik hizmeti, Türkiye’de askerlik hizmeti sayılır. Bununla birlikte;
- Vatandaşlığını 18 yaşından sonra kazandığı ülkeye giderek askerliğini orada yapanlar,
- Askerliğe Türkiye’de başladıktan sonra yurt dışına çıkarak askerliğini yabancı ülkede yapanlar,
- Türkiye ile savaş halinde bulunan bir ülkede ya da bu ülkeyle ittifak halindeki bir başka ülkede askerliğini yaparken, yetkili Türk makamlarının çağrısına herhangi bir mazeret bildirmeden karşılık vermeyenler,
- Yabancı ülkede askerliğini yaparken Türkiye Cumhuriyetinin güvenliğini tehlikeye atacak ve suç teşkil edecek faaliyette bulunduğu tespit edilenler,
- Askerliğin zorunlu olmadığı ülkelerde askerlik yapanlar,
- Vatandaşı olduğu yabancı ülkede fiili askerlikten muaf olan ama hiç bir sosyal hizmette de bulunmayanlar ile bedel ödeyerek hiç fiili askerlik yapmayanlar muafiyet kazanamaz, Türkiye’de askerlik yapmak zorundadır.
Çifte Vatandaşların Askerlik Tecili
Yabancı bir ülkede doğan ve orada yaşayanlar ile kanunen reşit olduğu 18 yaşına kadar yabancı bir ülkeye gitmiş ve bu ülke vatandaşlığını da kazanmış olan Türk vatandaşları eğer isterlerse, 38 yaşının sonuna kadar askerliklerini erteletmek üzere başvuruda bulunabilirler.
Erteleme için gerekli şartları taşıyanların 38 yaşını bitirdikleri yılın sonuna kadar askerlikleri tecil edilmiş olmakla birlikte eğer isterlerse, erteleme süresi içinde diledikleri bir zaman tecil bozma kararı çıkartarak askerlik yükümlülüklerini yerine getirebilirler.
1111 Sayılı Askerlik Kanunu’nun 2. maddesi gereğince, sonradan Türk vatandaşlığı kazananlar askerliklerini, vatandaşlığa alındıkları tarihteki yaş ve öğrenim durumlarına göre o yaştaki Türk vatandaşı yükümlüler gibi yaparlar. Bu yükümlülerin istekleri halinde askerlikleri, vatandaşlığa alındıkları tarihten itibaren iki yıl süreyle ertelenebilir. Erteleme süresinin sona ereceği yıl yoklamaları yapılır ve o yıl askerlik çağına giren diğer yükümlülerle birlikte işlem görürler. Seferberlik ilan edilmesi halinde kendilerine ihtiyaç duyulursa, erteleme süresi içinde de silah altına alınabilirler.
Herhangi bir sebeple Türk vatandaşlığını kaybettikten sonra yeniden kazananların askerlik işlemleri, önceki askerlik evreleri göz önüne alınarak, Kanuna uygun hükümler gereğince yürütülür.
Çifte vatandaşların tecil işlemleri ile ilgili detayları Milli Savunma Bakanlığına bağlı Asker Alma Genel Müdürlüğünün internet sitesinden öğrenebilirsiniz.
Bir önceki yazımız olan Özel Kuvvetler Alım Şartları başlıklı makalemizde bordo bereli giriş şartları, nasıl gireri özel kuvvetlere ve özel kuvvetler alım şartları hakkında bilgiler verilmektedir.